Duurzaamheid is allang geen modewoord meer in de horeca. Gasten letten steeds vaker op hoe bedrijven omgaan met grondstoffen en afval. Tegelijkertijd blijkt dat veel ondernemers niet precies weten waar ze moeten beginnen. Afval scheiden klinkt eenvoudig, maar in de praktijk valt het soms tegen: drukke piekmomenten, beperkte ruimte en personeel dat allemaal dezelfde werkwijze moet volgen. Dit stappenplan helpt je om afvalscheiding overzichtelijk, haalbaar en structureel te maken, zonder dat het ten koste gaat van de snelheid op de werkvloer.
1. Breng je huidige afvalstromen in kaart
Een goed begin is inventariseren welke soorten afval jouw bedrijf produceert. Denk aan keukenafval, glas, papier, plastic, etensresten, vetten en restafval. Noteer hoeveel er per dag of per week vrijkomt en waar het wordt weggegooid. Veel ondernemers ontdekken tijdens deze stap dat bepaalde bakken eigenlijk overbodig of juist ondermaats zijn, of dat afvalstromen onnodig worden gemengd.
Door precies te weten welke stromen er zijn, kun je gerichter beslissingen nemen over welke containers je nodig hebt en welke besparingen mogelijk zijn.
2. Richt de werkplekken logisch in
Een veelgemaakte fout is dat afvalbakken onhandig zijn geplaatst. In de horeca bepaalt de werkvloer het gedrag: staat de juiste bak dicht bij de handeling, dan wordt deze gebruikt. Moet men drie meter omlopen, dan verdwijnt alles al snel in dezelfde bak.
Plaats daarom bij elke werkpost de juiste containers of kleinere inzamelbakken. In de keuken hoort organisch afval centraal te staan, zodat medewerkers etensresten snel kwijt kunnen. Een swill container is daarbij een praktische oplossing, vooral voor bedrijven die veel voedselresten verwerken. Bij de bar moeten glasbakken direct bereikbaar zijn, terwijl papieren bonnen en verpakkingen weer op een aparte plek thuishoren.
3. Zorg voor duidelijke, simpele communicatie
Afval scheiden werkt alleen als iedereen begrijpt wat waar moet. Vermijd te lange instructies en kies in plaats daarvan voor heldere labels of kleurcodes. Een korte uitleg tijdens het inwerken helpt ook.
Daarnaast is het slim om regelmatig te controleren of de aanwijzingen worden gevolgd. Niet om mensen te corrigeren, maar om te zien waar verwarring ontstaat. Misschien lijkt een bak op een andere, of mist er een logische tussenoplossing. Kleine aanpassingen maken vaak een groot verschil.
4. Train je team in werkbare gewoontes
Afval scheiden moet geen extra last worden, maar een vanzelfsprekend onderdeel van de routine. Maak het team bewust van het waarom: minder verspilling, lagere kosten en een schonere werkomgeving. Wanneer medewerkers begrijpen dat hun acties direct invloed hebben op de efficiëntie van het bedrijf, ontstaat er meer betrokkenheid.
Beloon verbeteringen en bespreek regelmatig wat goed gaat en wat beter kan. Soms helpt het om één medewerker aan te wijzen als aanspreekpunt voor afvalstromen, iemand die overzicht houdt en collega’s ondersteunt.
5. Kies een afvalpartner die meedenkt
Niet elke horecazaak heeft dezelfde behoeften. Een groot restaurant heeft andere inzamelpunten en frequenties nodig dan een koffiezaak of foodtruck. Een goede afvalpartner kan adviseren welke containers geschikt zijn, hoe vaak ze moeten worden geleegd en welke besparingen mogelijk zijn door stromen te scheiden.
Ook kan een dienstverlener helpen met rapportages, zodat je precies ziet hoeveel afval je produceert en waar verbetering mogelijk is. Een voorbeeld hiervan is afvalverwerking door een specialist als Bedrijfsafval, dat ondernemers ondersteunt bij het overzichtelijk en efficiënt afvoeren van hun stromen.
6. Voedselverspilling aanpakken hoort erbij
Goed afval scheiden is belangrijk, maar minder afval produceren is nóg effectiever. Bekijk regelmatig welke producten je vaak moet weggooien. Ligt de voorraad te hoog? Verloopt een deel van de mise-en-place voordat het gebruikt wordt?
Met slimme voorraadsystemen, kleinere porties of creatief hergebruik van ingrediënten kun je veel besparen. Wanneer je minder weg hoeft te gooien, dalen de kosten voor inkoop én afvalafvoer vanzelf.
7. Evalueer en verbeter continu
Afvalscheiding is geen project dat je één keer uitvoert en daarna kunt vergeten. Horeca ontwikkelt zich voortdurend: menu’s wisselen, seizoenen veranderen en teams worden vernieuwd. Daardoor veranderen ook je afvalstromen.
Plan daarom vaste momenten om te kijken hoe het gaat. Zijn de bakken nog logisch geplaatst? Zitten ze vaak overvol? Staat er misschien een container die helemaal niet meer nodig is? Door dit regelmatig te checken, voorkom je dat oude gewoontes terugkeren.
8. Maak het zichtbaar voor gasten
Mensen waarderen transparantie. Door gasten te laten zien dat je bewust omgaat met afval, creëer je vertrouwen én een duurzaam imago. Denk aan scheidingsbakken in de gastenruimte, een korte uitleg op de menukaart of een vermelding op je website.
Het hoeft niet prominent aanwezig te zijn; subtiele communicatie werkt vaak beter. Gasten zien dat je je verantwoordelijkheid neemt en voelen zich daardoor prettiger bij jouw horecazaak.
